Ở một nơi hoa lệ như thế, người ta khó có thể hình dung ra sự xuất hiện của một dáng hình khắc khổ với mảnh vải mỏng tang trong tiết trời lạnh buốt.
Cái lạnh thấu xương của mùa đông đã phủ ngập khắp phố thị xa hoa, nơi những cơn mưa tuyết ùa về - không kịp báo trước. Ở một nơi hoa lệ như thế, người ta khó có thể hình dung ra sự xuất hiện của một dáng hình khắc khổ với mảnh vải mỏng tang trong tiết trời lạnh buốt. Chỉ chừng 6 ngày nữa, kể từ ngày hôm nay, một năm mới lại đến, mang theo cơn giá rét, hàn tiết của mùa đông đi và sẵn sàng kích hoạt những mầm sống, nhựa sống tươi mới của đất trời. Nhưng hương vị mùa cũ vẫn vương vấn đâu đây, trong một góc tường nọ, về một cái chết nhẹ nhàng, nhưng đủ cảnh tỉnh những kẻ dửng dưng, lãnh cảm trước tiếng kêu cứu đầy thảm khốc của một sự sống hấp hối, của một kiếp nhân sinh chưa toàn vẹn.
Cô bé nhỏ nhắn và xinh xắn ấy, vẫn như bao ngày, hai tay khệ nệ xách những bó diêm vuông vấc, được xếp ngay thẳng, tuần tự trong một chiếc giỏ cũ, mang vết tích thời gian. Hôm nay thì lại khác, cũng là công việc ấy, nhưng khí trời trở lạnh, và đông chợt đổ về trên mọi ngóc ngách nơi phố xá náo nhiệt. Sau một cơn bạo hành ác liệt từ phía người cha xỉn say, cô nhói lòng và uất ức nhưng vẫn đón nhận, nén ngược xúc cảm sâu kín vào trong và tiếp tục bươn chải kiếm tiền nuôi sống chính mình và cả gia đình, nơi cô bé không tìm thấy bất kỳ sự đồng điệu nào cả. Tuổi thơ em đã trải qua nhiều khổ đau, mẹ và bà lần lượt qua đời, rời bỏ cô gái bé nhỏ ấy, khiến tâm hồn vốn dĩ chai sạn kia, ngày càng cằn cỗi những tình cảm cao đẹp, khô héo tinh thần sống lạc quan. Có lẽ, tia lửa ấm áp nhất với em lúc này đây là sự thương cảm và quan tâm của những con người xa lạ trên phố! Em chỉ mong rằng, mỗi người lướt qua em, đều có thể mua giúp cô bé đáng thương này một bó diêm để em có thể sớm trở về nhà và vừa kịp đón năm mới cùng người cha chẳng mấy yêu thương mình. Thế rồi, những ánh đèn hai bên đường phố đã bắt đầu sáng lên những thứ màu xanh, đỏ lấp lánh khác nhau, người người hối hả, mau lẹ trở về nhà cùng gia đình để cùng quây quần bên bếp lửa, thưởng thức hương vị trọn vẹn của lễ Noel. Duy chỉ còn cô bé xương xương, gầy gò ấy là còn đứng đó, chân em không mang giày, biết bao lớp tuyết đắp ụ phủ ngang đến mắt cá chân. Em lạnh lắm! Em run run, nhưng không nói nên lời mà nấc nghẹn ngắt quãng, nuốt ngược nỗi buồn vào trong. Em cứ đi mãi, dùng đôi mắt đen láy ấy nhìn những người qua đường một cách trìu mến, nhưng thái độ của họ với những cô bé lang thang ấy là quơ tay, lắc đầu, đan chéo tay tạo hình chữ X mà từ chối. Có những kẻ thô lỗ và thiếu văn minh hơn còn văng ra những lời nói khiếm nhã, mạt sát hoàn cảnh của em, thậm chí lũ trẻ nô đùa nọ còn đến giật lấy bó diêm trên tay em. Thế nhưng, không kịp phản ứng, có lẽ là vì đói mà em không nhanh nhạy đuổi kịp chúng. Em vẫn chôn chân ở đó, nước mắt giàn giụa, lăn dài trên má, rớt xuống băng tuyết; và hơi nóng của nó đã làm lớp tuyết tan ra, bốc khói.
Bỗng dưng, một làn khói sáng của sự xa hoa, một luồng sáng dịu nhẹ của tình cảm gia đình đã bừng thắp trước mắt em. Và rồi, em cũng nín khóc hẳn, đôi chân bước chầm chậm về phía ngôi nhà giàu nhất phố thị. Em đặt giỏ diêm xuống đất và chìm đắm trong những suy nghĩ mơ hồ. Có khi, em thoáng nghĩ mình là cô bé sống trong gia đình giàu có nọ, khoác trên mình một bộ đầm màu đỏ tươi rực rỡ nhất, nhưng cũng là chất liệu ấm áp nhất. Tiếp nối suy nghĩ ấy, em mong muốn được ba mình dìu bước và dạy em những bước nhảy dịu dàng, duyên dáng trên đôi hài mới cùng những bản nhạc du dương mùa giáng sinh… Em tính có những mộng tưởng nhiều hơn, nhưng bỗng có người kéo rèm nơi cửa sổ to rộng ấy, tầm nhìn của em bây giờ đã quay trở về hiện thực, với cái lạnh giá của mùa đông, của lòng người lãnh cảm trước một số phận.
Em lạnh lắm rồi! Em buồn khổ và cô đơn lắm! Và rồi, em táo bạo suy nghĩ tiến tới những hành động quả quyết - em sẽ quẹt lên những que diêm để tự sưởi ấm cho chính mình trong cơn tuyết dữ dội này. Nghĩ là làm, em quẹt ngay que diêm đầu tiên, em hơ tay sưởi lửa yếu ớt do que diêm tỏa ra. Thế rồi, em nhắm mắt lại, chẳng biết thế nào mà em đã được dẫn dắt vào thế giới của tình thương, thế giới được mệnh danh là hạnh phúc nhất của loài người. Em đứng lại ở một ngôi trường hoa lệ, dừng chân bên một lớp học nghiêm trang và tiến tới ngồi ở một vị trí đắc địa. Vậy là cô bé đã được đi học, em đã được thỏa niềm khát khao được tiếp cận giáo dục để phát triển bản thân, với mục đích cuối cùng là kiếm được một công việc tử tế và thoát nghèo. Cô bé với nụ cười rạng rỡ trên môi đang ghi chép tỉ mĩ và dày công, nắn nót viết nên những dòng chữ đầu tiên trong cuộc đời học sinh của mình. Đến đây thôi là đủ, que diêm vụt tắt. Không nghĩ nhiều, em muốn chìm đắm nhiều hơn trong cơn mộng mị, trong niềm hân hoan, và cô bé thắp lên que diêm thứ hai. Ở đây, cô bé được gặp lại người mẹ mình chưa từng thấy ngoài đời bao giờ và bên cạnh mẹ em, là người bà thương yêu em nhất. Em chạy về phía hai người phụ nữ quan trọng của cuộc đời mình trên đôi hài mới mua, xinh xẻo và sáng loáng. Em sà vào lòng họ như trẻ sơ sinh "thèm thuồng" được bú sữa mẹ. Đúng vậy, em đã thiếu đi tình yêu thương, sự quan tâm từ bất kỳ ai kể từ mấy năm nay, trước sự ra đi đột ngột của người bà. Trước khi rời khỏi cơn mơ, mẹ và bà kịp hôn lên trán em và dặn dò thật kỹ: "Con hãy sống một cuộc đời thật an yên và luôn thương yêu bố con nhé!". Nhắc đến bố mình, cô bé quên mất… Em tiếp tục quẹt tiếp, quẹt đến bằng hết số diêm còn lại trong tay. Và em ước. Thế em đã ước gì? Em ước về người dửng dưng, vô cảm trong xã hội ngoài kia? Không, em đã ước về người bố vẫn thường đánh đập và bóc lột sức lao động của mình. Cô bé bán diêm nhắm nghiền đôi mắt lại, và em nghĩ về bố. Em rất hiểu và cũng rất thương người bố cùng khổ của mình, nên em không giận khi ông cư xử lỗ mãng. Thế là cô bé nhớ về giáng sinh 3 năm trước, em cùng bố và có cả bà nữa cùng nắm tay nhau, và dẫn em đến khu vui chơi khá đông đúc trong vùng. Vui lắm! Lần đầu tiên em sung sướng đến thế! Em được chơi lại trò đu xe ngựa trong khuôn viên và rồi, kể sau lần chơi ấy, con ngựa nọ đã biến thành tiên mã và đưa em về trời cùng bà và với mẹ. Sáng hôm sau, người dân trong phố sau đêm Noel ấm áp bên gia đình, phát hiện một xác chết co ro trong góc tường. Nhưng lạ thay! Trên môi cô bé nở một nụ cười mỉm an nhiên lạ! Người ta không biết em chết lúc nào, và vì sao chết? Họ chỉ biết rằng trên tay em là những chiếc diêm đã tàn lửa từ lâu, cầm rất kỹ và chặt một bó tiền lẻ. Bỗng nhiên, một người đàn ông tái rượu xuất hiện, có lẽ là bố cô bé. Ông quỳ xuống, trước xác chết lạnh lẽo của con mình, người bố khóc rất nhiều và day dứt quỳ đó mãi đến tận trưa. Không ai mảy may để tâm, nhưng kể từ sự ra đi và nỗi mất mát lớn ấy trong đời mình, ông bố đã hoàn lương và kiếm tìm được một công việc thiện lành cho riêng mình. Thế còn, những người đã được cô bé bán diêm mời mua những bó diêm ấy? Họ đã từ chối và có hối hận ngay lúc này không? Có lẽ là không. Tuy vậy, cũng là một phần nhỏ trong xã hội lớn ấy đã bao lần ta tự hỏi… Có chăng, kết thúc mỗi một năm trong thế kỷ 21 này, ta không cần đến một dáng hình khắc khổ của cô bé bán diêm với cái chết tàn khốc trước sự thờ ơ, dửng dưng của những con người cùng sống trong một xã hội văn minh?
Bài dự thi số 79
Bút danh: Thái Hanh
Cuộc thi viết Trú đông: ấp ủ tâm hồn trong từng trang sách