Có bao giờ bạn đạt được thành công nhưng lại không hề thấy vui vẻ? Bạn thường suy tư, trăn trở về thành tựu của mình? Hay bạn cho rằng mình không xứng đáng với danh hiệu đó, tất cả chỉ là do may mắn mà thôi?
Theo nghiên cứu, có tới hơn 70% dân số thế giới từng trải qua tình trạng này, nhưng ít ai biết đây là một hội chứng tâm lý. Tên của hội chứng này là Kẻ mạo danh (Imposter syndrome). Hãy cùng Bookiee tìm hiểu sâu hơn về hội chứng đặc biệt này nhé!
Hội chứng Kẻ mạo danh mà 70% dân số trên thế giới mắc phải.
1. Không phải nhân vật trong Among Us, vậy hội chứng này là gì?
Hội chứng kẻ mạo danh (Imposter syndrome) là một thuật ngữ tâm lý chỉ trạng thái khi con người nghi ngờ năng lực của mình và những thành công mình có được đều chỉ dựa vào may mắn. Từ đó, họ luôn sống trong nỗi sợ hãi sẽ bị ai đó vạch trần, bị coi như một “kẻ lừa đảo”. Hiện tượng này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1978 bởi hai Tiến sĩ tâm lý học Suzanne Imes và Pauline Rose Clance.
2. Tại sao lại có sự xuất hiện của hội chứng này?
Hội chứng Kẻ mạo danh xuất hiện ở hầu hết mọi đối tượng, từ phái nữ, phái nam, người già, người trẻ,... Song, thật chất không có một câu trả lời cụ thể nào cho vấn đề này.
Hội chứng có thể xuất hiện trong con người ở mọi lứa tuổi.
Một số chuyên gia tin rằng nó liên quan đến các đặc điểm tính cách như tính nhạy cảm cao, sự lo lắng hoặc rối loạn thần kinh. Trong khi những chuyên gia khác lại tập trung vào ảnh hưởng từ gia đình hoặc hành vi của xã hội. Đôi khi kỷ niệm thời thơ ấu chẳng hạn như cảm thấy điểm số của bản thân không bao giờ đáp ứng nhu cầu cha mẹ, áp lực với thành tựu của anh chị, bạn bè đồng trang lứa cũng có thể để lại tác động tâm lý lâu dài. Điều này dẫn đến một số người luôn phải chạy theo thành tích, tìm kiếm thành công bằng mọi giá nhưng chưa bao giờ thật sự hài lòng với kết quả.
3. “Kẻ mạo danh” thường cảm thấy thế nào?
Người mắc Hội chứng kẻ mạo danh sẽ nảy sinh một số suy nghĩ tiêu cực như:
- Tự nghi ngờ chính mình.
- Không đánh giá khách quan năng lực thật sự của bản thân (thông thường là tự đánh giá thấp).
- Luôn cho rằng mình có được thành công là do may mắn và sự hỗ trợ của những yếu tố bên ngoài.
- Sợ rằng mình sẽ không thể đáp ứng được kỳ vọng của người khác.
- Không muốn nhận thù lao hay lời cảm ơn do chưa cảm thấy xứng đáng.
- Tự đặt ra những mục tiêu khó và thất vọng khi không đạt được.
- Cảm thấy mình không thuộc về một tập thể hay một môi trường nào đó.
Người mắc hội chứng này thường xuất hiện một số suy nghĩ tiêu cực.
Với một số người, hội chứng này có thể trở thành động lực giúp họ phấn đấu tiến đến thành công nhưng thật ra, họ liên tục phải sống trong tình trạng căng thẳng. Nhiều người luôn lo lắng về hành động của mình, cố gắng hoàn tất mọi việc thật chỉn chu để đảm bảo rằng không ai có thể tìm ra được sơ hở của họ. Từ đó, họ dần đánh mất bản thân mình để sống theo kỳ vọng của người khác.
4. Cách vượt qua Hội chứng kẻ mạo danh
Không ai muốn phải sống mãi trong cảm giác lo sợ và tự ti về bản thân. Hãy cùng điểm qua một số phương pháp có thể giúp bạn thoát khỏi nỗi mặc cảm này nhé:
Ghi nhận những thành công của mình
Tuy khiêm tốn là một đức tính tốt, nhưng nếu bạn không biết cách thừa nhận và coi trọng thành công của bản thân thì bạn đang tự chuốc lấy thất bại cho chính mình. Trong quyển sách “Đánh bại hội chứng kẻ mạo danh” (Beating Imposter Syndrome), tác giả đã đưa ra lời khuyên về việc tập thói quen viết ra mười điều bạn làm tốt. Hãy học cách dành thời gian để xác định cụ thể thành công của bạn là do những kỹ năng nào và hình thành cách xây dựng, phát triển chúng trong tương lai.
Tự đối thoại với chính mình
Không ai có thể giúp bạn vượt qua nỗi lo sợ trừ chính bản thân bạn. Vì vậy, hãy tập thói quen tự nói chuyện thông qua những lời động viên tích cực. Khi cảm thấy mất tự tin vì một vấn đề nào đó, hãy nghĩ về điều bạn làm tốt trong các lĩnh vực khác. Đã có những bằng chứng thực nghiệm cho thấy qua việc thường xuyên luyện tập thói quen tự nhận thức và khẳng định bản thân, chúng ta có thể bảo vệ mình khỏi những suy nghĩ tiêu cực hay mối đe dọa về sức khỏe tinh thần.
Ngưng so sánh với người khác
Cuộc đời mỗi người từ khi sinh ra đã ở những vạch xuất phát khác nhau, không ai giống ai và vì thế so sánh sẽ tạo nên sự khập khiễng. Mỗi một lần bạn so sánh bản thân với người khác, ắt hẳn bạn đều sẽ thấy những lỗ hổng bên trong mình, làm tăng thêm sự mặc cảm, tự ti. Thật ra, chúng ta không thể nào hiểu hết được cuộc đời của một ai đó, những khó khăn, bất hạnh mà họ phải gánh chịu, nỗi đau mà họ thường che giấu đằng sau chiếc mặt nạ hào nhoáng. Thay vì tự trách bản thân, hãy cố gắng tiếp thu kiến thức mới, lắng nghe chia sẻ từ những người xung quanh và tự vượt lên chính mình.
Ngừng so sánh với người khác và tập trung phát triển bản thân mình.
Tập làm quen và thoải mái hơn với thất bại
Chủ nghĩa hoàn hảo đóng một vai trò đáng kể trong việc hình thành Hội chứng kẻ mạo danh. Con người ai cũng sẽ có khuyết điểm, do vậy đừng quá đặt nặng vấn đề phải làm tốt mọi thứ. Hội chứng Kẻ mạo danh có thể khiến bạn tự nghi ngờ bản thân sau những lần thất bại, nhưng việc có bị chúng quật ngã hay không lại dựa vào chính ý chí, niềm tin của bạn vào bản thân mình.
5. Lời kết
Việc thành công ngay lần đầu tiên không quan trọng bằng trải nghiệm và những điều bạn học được khi trải qua khó khăn vất vả. Chuyện thất bại không có gì là đáng hổ thẹn, chỉ cần bạn còn giữ nhiệt huyết và động lực để tiếp tục đứng dậy và thử thêm lần nữa, bạn sẽ trở nên hoàn thiện hơn từng ngày và cảm thấy mình thật sự xứng đáng đó!
Sau khi đọc bài viết này, bạn có cảm nghĩ gì? Hãy chia sẻ cho Bookiee nhé!
Người viết: Trixie
Người thiết kế: Ngoc Yến(*) Bản quyền bài viết thuộc về BOOKIEE.ORG. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ gồm tên người viết, tên người thiết kế và Bookiee - Sách Là Niềm Vui. Mọi hành vi sao chép hoặc trích nguồn, chia sẻ bài viết không đầy đủ đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
______________________________
Bookiee - Sách là niềm vui
👉 Fanpage
👉 Youtube